از بسیاری جهات، یک سیستم فنکوئل شبیه به سیستم القایی است و شیوه کار آن به این صورت است که فن توسط یک موتور الکتریکی به گردش درآمده و هوا را به داخل دستگاه کشیده و پس از گذراندن هوا از روی سطح لوله های (کویل) حاوی آب گرم یا آب سرد یا مبرد اقدام به بالا بردن یا پایین آوردن درجه حرارت هوا می کند.همچنین هوا از فیلتر نیز عبور می کند تا ذرات گرد و غبار و آلاینده ها از آن گرفته شود. انواع فنکوئل شامل سقفی یا زمینی ،دو لوله ای یا 4 لوله ای میباشد.
واحدهای فنکوئل، معمولاً زیر پنجره یا در یک فضای خالی سقفی نصب می شوند که از آن می توان تعدادی از خروجی ها را تأمین کرد. در حالت دوم می توان از فضای خالی سقف برای هوای برگشتی استفاده کرد.
دمای اتاق از طریق ترموستات یا با کنترل سرعت فن یا توسط یک شیر دو پورته روی کویل حفظ میشود.
واحد فنکوئل، دستگاهی متشکل از یک مبدل حرارتی (کویل) و یک فن است و به عنوان بخشی از یک سیستم تهویه مطبوع در ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی (با استفاده از تهویه مطبوع اسپلیت کانالی یا با خنک کننده مرکزی) یافت میشود.
یک واحد فنکوئل اغلب به کانال کشی و یک ترموستات برای تنظیم دمای یک یا چند فضا نیاز دارد. در صورت استفاده از چیلر، به واحد اصلی انتقال هوا برای هر فضا کمک میشود.
ترموستات سرعت فن و همچنین خروجی آب به مبدل حرارتی را، با استفاده از یک شیر کنترل، کنترل می کند.
صدای خروجی از فنکوئل ها، مانند محصولات دیگر تهویه مطبوع، به طراحی واحد و مصالح ساختمانی اطراف آن بستگی دارد.
خروجی یک فنکوئل را می توان با مشاهده دمای هوای ورودی به واحد و دمای هوای خروجی از واحد، همراه با حجم هوای در حال حرکت از طریق واحد ایجاد کرد.
مزایای استفاده از فنکوئل برقی
به دلیل سادگی و انعطاف پذیری، نصب فنکوئل می تواند مقرون به صرفه تر از سیستم های گرمایش مرکزی با واحدهای انتقال هوا باشد. همچنین توانایی کنترل مستقل دما و امکان وجود سیستم سرمایش و گرمایش به طور همزمان از دیگر مزایای فنکوئل برقی میباشد.
معایب فنکوئل های برقی
- در فنکوئل ها هوای استفاده شده دوباره و دوباره مورد مصرف قرار بگیرد و وارد نشدن هوای تازه از جایی خارج از محیط یا ساختمان، به معنی نداشتن اکسیژن کافی است. در واقع در فنکوئل سیستمی برای گرفتن هوای تازه تعبیه نشده است. این در حالی است که در شرایط استاندارد، بهترین وسیله تهویه مطبوع وسیلهای است که جریان هوا در آن با ورود هوای تازه صورت بگیرد. در این صورت فنکوئل ها به یک وسیله کمکی احتیاج پیدا میکنند تا بتوانند برای تأمین اکسیژن مورد نیاز و هوای جدید از آن وسیله کمک بگیرند.
- یکی از موارد منفی دیگر در مورد نحوه عملکرد فنکوئل، به عملکرد آن در فصل تابستان بازمی گردد. در این فصل هنگام عبور آب سرد از میان کویل ها، به دلیل اختلاف دمای آب و هوای موجود، روی کویل های فنکوئل تقطیر آب اتفاق میافتد و شبنم هایی روی سطح کویل ها قرار می گیرند. این آب که بر اثر تقطیر یا کندانس به وجود آمده اتفاقی کاملاً معمول است اما باید از فنکوئل خارج شود.
- مورد دیگر اینکه قطعات آن نیاز به تعویض و تعمیر مدام دارند. یکی از مهم ترین بخشهای نگهداری از فنکوئل که مشکلات زیادی ایجاد می کند سینی درین و فیلترها هستند که باید به صورت مدام تمیز و چک بشوند. چرا که فیلتر به صورت مستقیم روی عملکرد فنها تأثیر می گذارد و پر بودن سینی درین هم بازده فنکوئل را پایین آورده و در ورود هوا اختلال ایجاد می کند.
- فنکوئل بواسطه استفاده از آب سرد و گرم تولید شده در سیستم های مرکزی (چیلر و دیگ) نمی تواند امکان کنترل مصرف انرژی را برای هریک از واحدهای ساختمان، به طور جداگانه فراهم کند. مشکلی که در سیستم VRF نیز وجود دارد.البته می توان با وجود استفاده از فنکوئل، در صورت بکارگیری یک چیلر برای هر واحد (مینی چیلر)، مصرف انرژی در فصل گرما را به طور مستقل کنترل نمود.
- در ساختمان هایی با متراژ پایین، هزینه سرمایه گذاری جهت خرید چیلر و فنکوئل در مجموع نسبت به کولر گازی، داکت اسپلیت و همچنین سیستم VRF بیشتر خواهد بود.